Een inwijdingsreis: De stichting Insel Hombroich

Een universaliteitsideaal

Het verhaal van Insel Hombroich begint in 1982, wanneer Karl-Heinrich Müller, een zakenman, verzamelaar en mecenas uit Düsseldorf, verschillende hectaren grond koopt in de vallei van de Erft met als doel om er zijn verzameling te herbergen. Hij wil er zijn universaliteitsideaal, waarin kunst, cultuur, de natuur en het leven nauw verbonden zijn, tot uiting brengen en delen. Hij doet meteen een beroep op bevriende kunstenaars om hem bij zijn ideeën en zijn project te begeleiden. Het domein dat hij gekocht heeft in een dode arm van de rivier omvat twee gebouwen, waaronder een mooie villa daterend van 1816. Daarin worden in eerste instantie de tekeningen van Cézanne en de verzameling gravures van Rembrandt ondergebracht. Het andere gebouw, dat van het begin van de twintigste eeuw dateert, wordt omgevormd in een woning voor de verzamelaar en twee kunstenaarsateliers.

Paviljoenen-beeldhouwwerken

Twee jaar later, wanneer hij veertien hectaren landbouwgrond aan het park met bomen toevoegt, biedt hij de kunstenaar Erwin Heerich, die bij hem verblijft, de mogelijkheid om zijn boodschap als beeldhouwer uit te drukken in grootschalige verwezenlijkingen. Zo ontwierp Heerich een vijftiental paviljoenen met een eenvoudige geografische vorm om de werken van de verzameling te herbergen. De bezoeker wandelt van het ene gebouw naar het andere volgens een vrij parcours, waarbij romantische momenten tijdens een wandeling in het park worden afgewisseld met bezoeken aan de paviljoenen-beeldhouwwerken van Heerich, waarin men bijna bij verrassing binnentreedt om zich te laten verbazen door de onverwachte omvang van ruime en lichte zalen waar de verzamelingen worden tentoongesteld.

Kunst beleven met zijn zintuigen

Wanneer de bezoeker de deur van de Stichting opent, kan hij zich laten verleiden door een nieuwe manier om de kunstwereld te begrijpen. Bij het rondkijken wordt zijn aandacht getrokken door subtiele associaties en verwantschappen die tot uiting worden gebracht door de schilder Gotthard Graubner, aan wie Karl-Heinrich Müller de zorg voor het ophangen van de werken in de verschillende paviljoenen heeft toevertrouwd. Verzamelingen van moderne en hedendaagse schilderijen en beeldhouwwerken worden tentoongesteld in dezelfde ruimte als Aziatische kunst, « iconen» van het modernistische meubilair of Afrikaanse en precolombiaanse kunstwerken.

Maar let op, het wordt geen bonte mengelmoes van genres. Integendeel, de museografie nodigt uit tot een ontdekking van vormelijke allianties, vraagstellingen ten aanzien van de natuur, gelijkaardige manieren om de techniek te beschouwen. De bezoeker wordt uitgenodigd om de traditionele chronologische benadering en geografische groepering te vergeten teneinde een nieuwe kijk op kunst te krijgen, een nieuwe visie op cultuur te ontwikkelen. Geen bewaker, geen bordjes: de namen van de kunstenaars en de titels van de werken ontbreken om de bezoeker ertoe aan te zetten niet onmiddellijk op zoek te gaan naar de grote « namen », maar zich eerder te laten leiden door zijn eigen intuïtie en inzicht. Alles is erop afgestemd om kunst te begrijpen met zijn zintuigen en niet met kennis. U heeft het waarschijnlijk wel begrepen, een bezoek aan de stichting Insel Hombroich is in niets vergelijkbaar met een klassiek museumbezoek.

Een open geest

Karl-Heinrich Müller heeft zijn verzameling aangelegd vanuit een grote oprechtheid en gulheid. Zijn keuzes werden ingegeven door zijn persoonlijke voorkeur, zijn instinct om interessante dingen in kunstwerken te herkennen, los van de criteria van tijdperk, genre of herkomst. In zijn opvatting had kunst een eigen leven en behoorde ze niemand toe. Om die reden was het voor hem evident dat ze gedeeld werd en richtte hij in 1996 het museum en de stichting Insel Hombroich op.

Tot de verzamelingen die er te ontdekken vallen, behoren talrijke werken van Hans Arp, reliëven van Kurt Schwitters, schilderijen van Jean Fautrier, monochromen van Yves Klein, mobielen van Calder, schilderijen van Lovis Corinth, Picabia, Gotthard Graubner, beeldhouwwerken in vilt van Edouardo Chilida, composities van Bart van der Leck, meubilair van Gerrit Rietveld, een kostuum van Henry Matisse voor de Russische balletten, Chinese kunst, Khmer-kunst en Afrikaanse en Oceanische kunst. Buiten bevinden zich beeldhouwwerken van Anatol Herzfeld die het landschap vorm geven. In een paviljoen gewijd aan werken op papier worden, beschut tegen een te sterk licht, tekeningen van  Klimt, Brancusi, de verzameling van tekeningen van Cézanne en de gravures van Rembrandt getoond.

In de praktijk:

Stichting Insel Hombroich

Museum Insel Hombroich

Minkel 2

41472 Neuss

+49(0)2182/887-4000 
museum@inselhombroich.de 

http://www.inselhombroich.de

Reistijd vanuit Brussel: 2.20u, afstand: 204km, waarvan 189km autostrade.

Van april tot september, elke dag open van 10.00u tot 19.00u.

Vanaf 11.00u, mogelijkheid om in de eetgelegenheid een lunch te nuttigen die in het toegangsticket inbegrepen is.