Monetair beleid op divergent pad?

In de VS blijft de economie aan een eerder matig tempo groeien. Maar desondanks blijft het land maandelijks bijna 200.000 bijkomende banen creëren, waardoor de werkloosheid er onder de drempel van 5% gezakt is. De Fed vreest dus dat de krappe arbeidsmarkt zich zal vertalen in een opwaartse druk op de lonen, die trouwens nu al een langzaam stijgende trend vertonen. Gezien het zeer lakse rentebeleid zal de Fed dus weldra de rente moeten verhogen. Recente publieke verklaringen van verschillende Fed-leden lijken inderdaad bedoeld om de markten op een nakende rentestap voor te bereiden. De meest waarnemers gaan ervan uit dat de Fed hiermee zal wachten tot na de verkiezingen en de rente pas in december zal optrekken. Maar misschien heeft de Fed al in september een verrassing in petto voor de markten?

BIJKOMENDE MONETAIRE STIMULI IN EUROPA?

In Europa lijkt men intussen eerder de andere kant op te gaan: die van bijkomende monetaire stimuli. Ondanks het feit dat de Europese economie de Brexit verrassend goed lijkt te verteren, blijft de inflatie er immers extreem laag. Dat is duidelijk een punt van bezorgdheid voor de Europese Centrale Bank (ECB), die met haar beleid van QE (monetaire versoepeling) de inflatieverwachtingen op een hoger peil wil verankeren. En dus verwacht de markt een uitbreiding van het nochtans al massale aankoopprogramma van obligaties. Maar een uitbreiding van het programma is, omwille van technische redenen, gemakkelijker gezegd dan gedaan. De ECB kan immers niet zomaar de obligaties kopen die ze wil, maar dient hierbij een precieze verdeelsleutel te hanteren. Ze dient van elk land overheidsobligaties te kopen in verhouding tot de relatieve omvang van het bnp van het land binnen de eurozone. Anders kan dit worden gezien als “onfaire” steun aan de zwakkere landen. En precies daar wringt het schoentje: aangezien Duitsland economisch het grootste land is binnen de eurozone, dienen het meest Duitse bunds te worden gekocht, terwijl de nog beschikbare hoeveelheid Duitse obligaties erg klein geworden is. Indien de huidige regels niet worden aangepast, zou het wel eens kunnen dat de ECB door een gebrek aan beschikbare Duitse obligaties wordt gedwongen om het programma vervroegd te stoppen… Benieuwd hoe de ECB dit dilemma gaat oplossen!

Maar het was de Bank of Japan die de voorbije weken voor de grootste verrassing zorgde. In tegenstelling tot wat de markten hadden verwacht, werd de monetaire steun er nauwelijks uitgebreid. Gouverneur Kuroda verklaarde te willen wachten tot er een grondige analyse van de voorbije beslissingen is uitgevoerd alvorens nieuwe maatregelen te implementeren. Daarmee lijkt hij de eerste centrale bankier die openlijk twijfelt aan de effectiviteit van de almaar toenemende monetaire steun.

Gelet op de talrijke nadelige effecten die dit extreme geldbeleid op de financiële markten lijkt te hebben, is dit zeker terecht. Het nulrentebeleid heeft de beleggers immers beroofd van het monetaire kompas waar ze traditioneel op navigeren. Nu het rentebeleid op wereldvlak nog meer divergent lijkt te worden, moet men mischien weer eens nadenken of de nadelen van het extreme geldbeleid de voordelen ervan niet beginnen te overtreffen.