Kunstmarkt: ‘Het principe van het plezier… en van het record’

Vooraf was ‘Le principe du plaisir’ van René Magritte geschat tussen 15 en 20 miljoen dollar. Op 12 november werd het doek bij Sotheby’s verkocht voor 26,8 miljoen dollar. Dit recordbedrag voor een Magritte verbreekt dat van ‘L’empire de lumières’, dat in november 2017 van de hand ging voor 20,26 miljoen dollar, en dat van ‘La corde sensible, dat in februari 2017 voor 14,44 miljoen pond sterling van eigenaar verwisselde.

Zeven verzamelaars zouden tegen elkaar opgeboden hebben. Wat nog maar eens bewijst hoe gegeerd de Belgische kunstenaar nog steeds blijft op de internationale kunstmarkt!

 ‘Le principe du plaisir’ is een portret dat in opdracht gemaakt werd voor Edward James, dichter en mecenas van het eerste uur voor de surrealisten. Magritte schilderde het in 1937, naar een foto van Man Ray. Op de plaats van het hoofd schilderde hij een lichtgevende aura, een verwijzing naar de non-conformistische persoonlijkheid van de kunstliefhebber.

Het kunstwerk kan bogen op een mooie herkomst, was te zien op talrijke tentoonstellingen, is opgenomen in meerdere referentiewerken en was sinds 1979 niet meer te koop aangeboden. Allemaal elementen die bijdroegen tot de recordprijs van het schilderij.

De prestigieuze avondveilingen leveren vaak opzienbarende taferelen op. Zo ontpopte een David Hockney zich op amper 9 minuten tot het duurst geveilde werk van een nog levende kunstenaar. ‘Portrait of an Artist (Pool with two figures)’ werd bij Christie’s afgeklopt op 80 miljoen dollar, of 90,3 miljoen dollar inclusief kosten.

U herinnert zich misschien nog de opschudding in 2013 naar aanleiding van het vorige record in deze categorie. Toen bracht de sculptuur ‘Balloon Dog (Orange)’ van Jeff Koons 58,4 miljoen dollar op…

Vooraf geschat tussen 70 en 100 miljoen dollar, begonnen de biedingen op slechts 18 miljoen. Een extra motivatie voor de bieders aan de telefoon en in de zaal. Na amper 60 seconden werd de kaap van 60 miljoen al overschreden! Daarna ging het nog tussen twee verzamelaars, die telkens per half miljoen opboden, tot de veilingmeester uiteindelijk kon afkloppen op 80 miljoen.

Het werk van de inmiddels 81-jarige Britse schilder wordt beschouwd als zijn meesterwerk, zijn cultschilderij, en zelfs als één van de allerbelangrijkste kunstwerken van zijn tijd. Het geniet een grote publieksbekendheid, omdat het de cover siert van vele boeken over de kunstenaar en de affiches van de Hockney-retrospectieve in 2017 te Londen. 

Voor de gegadigden die over de middelen beschikken, was de veiling een unieke en zeldzame gelegenheid. ‘Portrait of an Artist (Pool with two figures)’ werd geschilderd in 1972 en werd in die tijd verkocht voor 20.000 dollar. Aangezien de Verenigde Staten geen volgrecht kennen, levert deze verkoop de kunstenaar niets op aan royalty’s. Wat Alex Rotter, medevoorzitter van de afdeling naoorlogse en hedendaagse kunst bij Christie’s, de opmerking ontlokte: ‘Ik hoop dat hij niet kwaad is dat we hem voor zoveel geld verkocht hebben.’