Is de bitcoin een alternatief voor echt geld?

Tussen juli 2010 en het hoogtepunt van de markt afgelopen jaar (16 december 2017) was de waarde van een bitcoin met 32 miljoen procent gestegen. In contanten betekent dit dat USD 1 rond de USD 322.238 waard zou zijn. Sindsdien is de bitcoin met bijna 70% gedaald. De opkomst en ondergang van digitale valuta's heeft een grote hoeveelheid commentaren in de pers opgeleverd, maar gezien de aanhoudende media-aandacht voor dit gebied wilden we hier dieper ingaan op dit onderwerp en ook uiteenzetten dat we geen enkel beleggingsidee afwijzen zonder dit serieus te hebben overwogen. Voor de overzichtelijkheid zullen we ons richten op de bitcoin, maar vrijwel alle kwesties die hierna worden besproken zijn van toepassing het steeds verder uitdijende universum van alternatieve digitale valuta's.

Dit is de meest logische route naar geloofwaardigheid en was vrijwel zeker de bedoeling van de mysterieuze oprichter Satoshi Nakamoto, die het volgende citaat uit de Times in het allereerste block van de blockchain heeft opgenomen (het zogeheten genesis-block) “03/Jan/2009 Minister van Financiën klaar voor nieuwe steunoperatie banken”. Een reddingsoperatie die uiteraard wordt gefinancierd doordat de centrale bank geld drukt. Het verlangen om over geld te beschikken dat niet door de centrale bank wordt gecontroleerd blijft in de ogen van vele gelovigen de belangrijkste reden voor cryptovaluta's. Helaas ontbreekt het de bitcoin aan enkele van de fundamentele eigenschappen die voor een betrouwbare valuta zijn vereist. Het belangrijkste aspect is wellicht dat het niet een bijzonder bruikbaar ruilmiddel is, aangezien de meeste detailhandelaars het niet als betaalmiddel accepteren. Volgens Morgan Stanley is het aantal bedrijven dat de bitcoin gebruikt aan het dalen.

Dus als de bitcoin mislukt als valuta, kunnen we het dan nog als een vermogensbestanddeel beschouwen?

In theorie is alles dat men bereid is te kopen een vermogensbestanddeel.

Ervan uitgaande dat het in bezit houden van het vermogensbestanddeel geen voordelen biedt, zoals een vorm van inkomen (waar geen sprake van is), is dit eenvoudigweg een oordeel of u in staat bent uw vermogensbestanddeel te bewaren (wat gewoonlijk kosten met zich meebrengt) en het in de toekomst uiteindelijk aan iemand anders te verkopen. Deze dynamiek heeft tot vergelijkingen geleid met grondstoffen, vooral goud, dat een dergelijke markt heeft. Hier doet zich volgende serie problemen voor:

• Liquiditeit. De bitcoin is nog steeds moeilijk te verhandelen. De markt is zeer gefragmenteerd en hoewel het dagelijks verhandelde volume geschat wordt op USD 2 mld. - USD 5 mld., wordt op het grootste handelsplatform minder dan een kwart van de transacties verricht en er zijn ruim meer dan 100 alternatieven. Sommige van de grootste handelsplatforms zijn er tevens beschuldigd dat meer dan 90% van hun transacties wordt gesimuleerd, waardoor, als dit klopt, dit cijfer met ruim USD 2 mld. zou moeten worden verminderd.

• Veiligheid. De afgelopen jaren was er sprake van een groot aantal diefstallen en schandalen. De veiligste bewaarmethode (een "cold wallet") is het equivalent van het noteren van uw wachtwoord op een post-it en dit vervolgens in een la bewaren. Dit betekent dat de persoonlijke sleutel(s) tot uw bitcoin(s) (hoofdzakelijk een wachtwoord) digitaal offline wordt opgeslagen. Dit is omdat "hot wallets" die online worden opgeslagen uiteindelijk te hacken zijn; als u uw sleutel verliest, kunt u deze nooit meer terug krijgen, net als de ongelukkigen die harddrives met voor honderden miljoenen dollars aan bitcoinsleutels hebben weggegooid.

• Regulering. Het veiligheidsrisico komt deels voort uit een gebrek aan controle en hoewel landen wereldwijd verschillende benaderingen toepassen (totaalverbod op handelsplatforms in China) zou erkenning door de centrale banken vergezeld moeten gaan van regulering en "regels", wat een van de fundamentele aanjagers van de vraag zou ondermijnen.

• Sociaal. Toen de FBI in 2013 het handelsplatform Silk Road voor drugs op het darkweb afsloot, namen ze 144.000 bitcoins in beslag (met een huidige waarde van meer dan USD 800 miljoen) Toen de gijzelsoftware "WannaCry" het afgelopen jaar sommige NHS-diensten platlegde, werd het losgeld in bitcoin's geëist. Helaas hebben door de astronomische stijging van de waarde van de bitcoin een groot aantal criminelen veel geld verdiend. Hoewel dit uiteraard niet de schuld is van goedbedoelende bitcoin"beleggers", zorgt de bereidheid om bitcoins voor harde valuta's in te wisselen er ook voor dat de kwader trouw verkregen bitcoins hun weg vinden naar de bovenwereld.

• Milieu. Een steeds groter punt van zorg is de impact op het milieu. Doordat de berekeningen die nodig zijn voor het onderhouden van de Blockchain steeds complexer worden, worden de hiervoor vereiste "mining"handelingen dat ook. Er zijn enorme ruimtes die zijn gevuld met energievretende computers die niets anders doen dan megawatturen omzetten in bitcoins. De schattingen van het energieverbruik lopen enorm uiteen maar het komt vrijwel zeker overeen met dat van een gemiddelde Amerikaanse stad.

Hoe zit het met de technologie zelf? Dat is een ander verhaal. Het gedistribueerde boekhoudsysteem waar Blockchain de pionier van is, biedt een groot aantal potentiële toepassingen, niet in de laatste plaats voor de vermogensbeheersector. Veel grote wereldwijde bedrijven zijn al aan experimenteren met deze technologie.

We zijn ons bewust van het potentieel van deze innovaties, maar we zijn van mening dat we dit ook via ons bestaande aanbod kunnen toepassen, bijvoorbeeld via gespecialiseerde technologiefondsen uit Silicon Valley, via private equity dat het kapitaal verschaft voor opwindende nieuwe projecten of zelfs via largecapaandelen, die zullen profiteren van de efficiëntie en besparingen die deze technologie kan bieden. We erkennen dus de opwindende ontwikkelingen die door de cryptovalutabubbel zijn gegenereerd, maar we vinden de digitale munten zelf niet de manier om ons hieraan bloot te stellen. We zullen de ontwikkelingen op dit gebied blijven volgen, maar cryptovaluta's laten we voorlopig over aan speculanten.