Einde van de privacy : wanneer Big Data en Big Brother hand in hand gaan

Had George Orwell dit maar geweten. Zeventig jaar geleden, toen de Britse schrijver zijn magistrale dystopische roman 1984 uitbracht, was het publiek verbijsterd over zijn huiveringwekkende toekomstvisie. Hij schetste een wereldwijde totalitaire staat waarin de “denkpolitie” iedereen continu in de gaten hield via tweerichtingsmonitoren, zgn. “telescreens.”

 

Het boek 1984 werd eens als profetisch gezien, maar is inmiddels jammerlijk door de realiteit ingehaald.

Vandaag de dag is massatoezicht iets waar we gewoonlijk onze schouders voor ophalen. We knipogen naar de honderden miljoenen CCTV-camera’s die overal ter wereld hangen. In China zijn dat er alleen al 170 miljoen. En tot 2020 worden er volgens de Chinese regering nog eens 400 miljoen extra geïnstalleerd, ter ondersteuning van een nationaal videosurveillancenetwerk dat volgens Beijing “alomtegenwoordig, volledig gekoppeld, altijd operationeel en compleet controleerbaar is.”

Alhoewel bepaalde wetgeving wel degelijk de bedreiging van een slinkende privacy onderkent, lijken wij ons ondertussen nauwelijks zorgen te maken over de steeds specifiekere inzameling van individuele persoonsgegevens.

Monter zitten we Facebook-posts van anderen te “liken”, nemen we alle speciaal op ons gerichte Google-advertenties voor lief en installeren we stemgestuurde Amazon-assistenten in ons huis. We accepteren elke dag talloze cookies en nemen maar zelden de moeite om de kleine lettertjes te lezen.

We hebben niets te verbergen, denken we, dus waarom zouden we weerstand bieden aan de opmars van de technologische vooruitgang? Het einde van de privacy lijkt een geringe prijs voor een groter gevoel van persoonlijke veiligheid – om nog maar niet te spreken over het gemak dat we altijd en overal online kunnen winkelen via apps die onze schoenmaat onthouden en weten dat niet zwart maar blauw onze lievelingskleur is.

In China vinden we op iedere hoek van de straat CCTV-camera’s voorzien van geavanceerde gezichtsherkenningssoftware. En sommige van deze camera’s hebben niet eens gezichtsherkenning nodig om personen te identificeren. In Beijing en Shanghai maken de autoriteiten sinds kort gebruik van nieuwe bewakingssystemen waarmee mensen herkend kunnen worden aan hun manier van lopen of de vorm van hun lichaam.

Het land met de grootste bevolking ter wereld hoopt in 2030 een nationale industrie in kunstmatige intelligentie met een waarde van USD 150 miljard te hebben opgebouwd als onderdeel van een uitgebreid “Sociaal Kredietsysteem” dat aan ieder individu een “sociale score” toekent.

Zo komen Big Data en Big Brother elkaar tegen. Burgers komen op een openbare lijst en krijgen scores toegekend. Chinese burgers die zich volgens de staat niet goed gedragen, mogen bijvoorbeeld niet reizen naar het buitenland, zijn niet welkom op particuliere scholen en in binnenlandse hotels en zien bepaalde carrièremogelijkheden aan hun neus voorbijgaan. Ironisch genoeg wordt hen ook de toegang tot hogesnelheidsinternet ontzegd.

Klinkt dit voor ons westerlingen onvoorstelbaar Orwelliaans? Denk dan nog eens goed na, of kijk hier in ieder geval eens vanuit een andere invalshoek tegenaan.

Baanbrekende Europese wetgeving, zoals de Algemene verordening gegevensbescherming van mei 2018, schrijft weliswaar voor hoe ondernemingen individuele gegevens mogen opslaan en gebruiken, maar zelfs de wetgevers met de beste bedoelingen hebben moeite om de technologische vooruitgang bij te benen.

Kijk bijvoorbeeld naar Facebook, dat voor het eerst in 2006 met verzet van consumenten werd geconfronteerd toen de “News Feed” werd geïntroduceerd. Later werd deze dienstverlening overigens een belangrijke aanjager van het ondernemingssucces. Hierna volgde een lange reeks van schermutselingen met gebruikers en toezichthouders – rond kwesties zoals de verkoop van privé-informatie aan derde partijen, massale niet gerapporteerde diefstal van gegevens, inmenging in buitenlandse verkiezingen en zelfs stemmingsmanipulatie-experimenten.

Natuurlijk beschikt Facebook over een kopie van alles wat je hebt ontvangen en verstuurd: ieder bericht, ieder bestand, alle contacten in je telefoon, zelfs alle audioberichten. Maar het “oogsten van gegevens” door Facebook verbleekt bij de data harvesting-praktijken van Google, die op al je apparatuur je zoekgeschiedenis bewaart en individuele profielen opstelt (die aan adverteerders worden verkocht) op basis van je locatie, geslacht, leeftijd, politieke voorkeur, hobby’s, carrière, interesses, relatiestatus en inkomen.

Is het onvermijdelijk dat we onze privacy kwijtraken? Denk dan aan de opkomst van duurzaam, verantwoord en impactbeleggen (SRI). Eind 2017 werd al één op de vier belegde dollars in de Verenigde Staten – met andere woorden een kolossale USD 12 biljoen – in SRI-strategieën gestoken.

In een tijdperk waarin maatschappelijk verantwoord beleggen belangrijker is dan ooit, stellen sectoren die individuele vrijheden uithollen op den duur hun groeiperspectieven in de waagschaal.

Vooralsnog zijn er nauwelijks redenen om aan te nemen dat het tij zal keren. In onze woning en op onze werkplek, in onze auto en op straat: overal worden voortdurend gegevens over ons verzameld en geanalyseerd. We worden allemaal getrackt en getracet, herkend en geobserveerd, 24 uur per dag, zeven dagen per week, op een manier die zelfs de fantasie van George Orwell te boven gaat.

Wenst u onze wereldwijde beleggingsvooruitzichten voor 2019 te ontdekken? Download onze brochure "Wereldwijde beleggingsvooruitzichten 2019" en ontdek onze prognoses.

Wenst u meer informatie? Aarzel niet om dit met uw private banker te bespreken of om ons te contacteren.

 

 

Dit document werd opgesteld door KBL European Private Bankers en Puilaetco Dewaay Private Bankers NV, Herrmann-Debrouxlaan 46, 1160 Brussel. De informatie in dit document is bestemd voor exclusief gebruik door de bestemmeling(en) en mag in geen geval gekopieerd, doorgegeven of verdeeld worden zonder de voorafgaande toestemming van Puilaetco Dewaay Private Bankers NV. De inhoud ervan en de uitgedrukte standpunten zijn die van het Group Asset Allocation Committee (GAAC) van KBL epb op 1 december 2018 en kunnen worden gewijzigd. De informatie in dit document werd verkregen van betrouwbaar geachte bronnen, maar het is echter onmogelijk om de nauwkeurigheid of de volledigheid ervan te garanderen. De uitgedrukte meningen kunnen op elk ogenblik zonder kennisgeving worden gewijzigd en kunnen verschillen van andere standpunten uitgedrukt in andere documenten (met inbegrip van analyses gepubliceerd door KBL European Private Bankers of haar dochtermaatschappijen. Wij hebben geen rekening gehouden met de persoonlijke situatie, noch met de beleggingsdoelstellingen en de financiële situatie van de bestemmeling(en) en het document mag niet worden beschouwd als beleggings-, juridisch of fiscaal advies. Bijgevolg raden wij de cliënten ten zeerste aan om hun adviseurs te contacteren alvorens een beleggingsbeslissing te nemen op basis van de informatie in dit document. Het document is geen, en mag niet worden beschouwd als, aanbod of verzoek tot aan- of verkoop.