Schenking onder voorbehoud van vruchtgebruik terug voor Nederlandse notaris?

De gesplitste aankoop

Het betreft meer bepaald de problematiek van de gesplitste aankoop (waarbij ouders het vruchtgebruik van een onroerend goed aankopen en andere personen (meestal de kinderen) de blote eigendom). Meestal schenken de ouders vooraf de nodige middelen aan de kinderen. Door een fiscale fictie wordt de waarde van de volle eigendom dan toch geacht te behoren tot de nalatenschap van de overleden vruchtgebruiker, tenzij wordt aangetoond dat er geen bedekte bevoordeling is. Volgens het standpunt van april 2016 van Vlabel was dit enkel het geval als die voorafgaandelijke schenking door de ouders aan de kinderen aan schenkbelasting werd onderworpen. Een niet geregistreerde schenking werd echter ook als tegenbewijs aanvaard indien de begunstigde vrij over de geschonken gelden kon beschikken. Dit is echter veelal niet makkelijk te bewijzen.

De gesplitste inschrijving van effecten en geldbeleggingen

Vlabel paste sinds 1 juni 2016 deze redenering ook toe op gesplitste inschrijvingen van effecten en geldbeleggingen (ouders schenken met voorbehoud van vruchtgebruik aan hun kinderen, die de blote eigendom verkrijgen). Ook hier is volgens Vlabel een schenking, onderworpen aan schenkbelasting noodzakelijk om aan te tonen dat er geen sprake is van een bedekte bevoordeling. Een schenking voor een buitenlandse (veelal Nederlandse) notaris is sindsdien dus niet langer opportuun.

De schenking met voorbehoud van vruchtgebruik van deelbewijzen van een burgerlijke maatschap

Sinds 1 juni 2017 past Vlabel voormelde redenering ook toe voor de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik van deelbewijzen in een burgerlijke maatschap die zelf effecten en geldbeleggingen aanhoudt. Daarenboven moet volgens Vlabel de beslissing tot reservering of incorporatie van de vruchten in het kapitaal van de burgerlijke maatschap als een nieuwe gesplitste inschrijving worden beschouwd (met als gevolg een nieuw vermoeden van bedekte bevoordeling). Om deze toepassing te vermijden, is het raadzaam om de vruchten jaarlijks te laten uitkeren.

Maar, zoals gemeld, heeft de Raad van State voormeld standpunt van Vlabel ondertussen over de hele lijn vernietigd. Meer nog, in een bericht van 15 juni 2018 aanvaardt Vlabel dit arrest van de Raad van State. De Vlaamse belastingdienst zal bij toekomstig te behandelen dossiers haar vernietigde standpunt dan ook niet langer toepassen.

Tenslotte vermeldt Vlabel dat het arrest verder grondig zal worden onderzocht op zijn mogelijke consequenties en beleidsopties.

Wij volgen deze materie op de voet en zijn ter beschikking voor eventuele vragen.