Hoe zou u de huidige marktsituatie beschrijven?
Christophe Van Canneyt: “We beleven momenteel een brutale ineenstorting van de wereldeconomie, ten gevolge van de gedwongen sluiting van de bedrijven tussen maart en juni. Deze crisis is de snelste en diepste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog. Voor de lockdown gaven de economische prognoses voor dit jaar een groei van het BNP in de eurozone aan van 0,8 procent. Nu verwachten we een daling van 8,7%! Ondanks deze sombere context is er toch een sprankeltje goed nieuws: volgens onze voorspellingen kan de Europese economie zich in twee jaar herstellen tot het niveau van voor de crisis. Dit hangt echter af van twee factoren. Om te beginnen: krijgen we een tweede verspreidingsgolf van Covid-19 en kunnen we daarop reageren zonder de hele economie stil te leggen? Ten tweede: hoe effectief zijn de maatregelen die de overheid inzet om de economie overeind te houden? De huidige crisis is immers totaal anders dan de vorige: de plotse sluiting van de economie veroorzaakte een financiële crisis, niet andersom.”
Welke specifieke stimuleringsmaatregelen kunnen de autoriteiten nemen?
Christophe Van Canneyt: “In de Verenigde Staten en in Europa zijn er drie soorten maatregelen mogelijk. Ten eerste: rechtstreekse steun aan de gezinnen en de kmo's om hun inkomen op peil te houden. Ten tweede: bedrijven uitstel van betalingen toestaan, zodat ze hun kasmiddelen kunnen behouden. En ten slotte, waarborgen en rechtstreekse steun aan de meest getroffen sectoren, zoals de luchtvaart. Al deze maatregelen zullen grote gaten slaan in de begrotingen van de landen. Zo zullen de Verenigde Staten dit jaar meer dan 4.000 miljard dollar moeten lenen, i.e. meer dan het dubbele van het bedrag dat nodig was tijdens de crisis van 2009. De centrale banken zijn van hun kant bereid om via inkoopprogramma's van staats- en bedrijfsobligaties massaal liquiditeiten in de markten te injecteren.”
Hoe geraken we uit de overheidsschuldencrisis?
Christophe Van Canneyt: “We kunnen proberen om de schuld te consolideren over zeer lange looptijden, bijvoorbeeld op 100 jaar of via uitgiften van eeuwigdurende obligaties. Zo zagen we dat het stimuleringspakket van de Europese Commissie van 750 miljard euro kan gefinancierd worden door de uitgifte van obligaties met een looptijd van 100 jaar. Tegen een jaarlijkse rente van ongeveer 0,50% bedragen de kosten van het programma 4 miljard per jaar. Een andere mogelijkheid is schuldherschikking of -herstructurering. De centrale banken zouden er dan mee instemmen om niet te worden terugbetaald. Dit zou echter een nooit eerder geziene aanpak zijn.”
Moeten we beducht zijn op een stijging van de inflatie na de creatie van zo'n geldvoorraad?
Christophe Van Canneyt: “Op korte termijn is dit zeer onwaarschijnlijk. Bovenop het huidige scenario van een economische inkrimping is er trouwens ook nog de recente ineenstorting van de olieprijs. Wij menen dat de inflatie ten minste tot 2022 laag zal blijven. Een opvallend verschil met de crisis van 2008 en 2009 ligt echter in de rol van de banken. Deze keer wordt hen niet gevraagd om de balansen af te bouwen, maar om de economie net van kredieten te voorzien. Deze liquiditeitenmassa zou vanaf 2022 of 2023 inderdaad kunnen leiden tot een hogere inflatie. Dit zou voor spaarders en beleggers zeer zorgwekkend zijn: een stijging van de prijzen in combinatie met een lage rente zou neerkomen op een confiscatie van het spaargeld.”
Draagt de stijging van de euro tegenover de dollar bij tot een sneller herstel in Europa?
Christophe Van Canneyt: Verschillende factoren verklaren de val van de dollar. De dollar is overgewaardeerd; de renteverlagingen van de Fed maken dollarbeleggingen minder aantrekkelijk; het negatieve binnenlandse klimaat wekt geen vertrouwen en de handelsoorlog met China bekoelt de interesse van de beleggers. Toch denk ik niet dat de huidige wisselkoers van de euro tegenover de dollar het tempo van het herstel in Europa zal beïnvloeden.”
Hoe reageren de beurzen op de economische terugval die het coronavirus veroorzaakte?
Frank Vranken: “Er zijn verschillende herstelscenario's mogelijk: in de vorm van een U, V, W of L. Op de aandelenmarkten zagen we een snelle duik die na twee maanden resulteerde in een daling van ongeveer 30% op de belangrijkste financiële markten, gevolgd door een opleving van dezelfde grootteorde. Vandaag blijven de markten met verschillende vragen zitten. Wat zijn de gevolgen van de crisis voor de werkloosheid, de consumptie, de internationale handel of de bedrijfsinvesteringen? Wanneer krijgen we een vaccin? Zal Europa in staat zijn een vorm van fiscale convergentie in te voeren? En hoe zal het reageren op de bezorgdheid over de kolossale schuld van Italië, zonder de Unie te verscheuren? Voor dit laatste punt bestaan er praktische oplossingen. Geschat wordt dat de schuldenlast van Italië kan oplopen tot 155-160% van het bbp. Japan slaagt er evenwel in om het hoofd boven water te houden, ondanks een structurele schuld van meer dan 200%. Het land financiert deze dankzij een rente van 0%.”
Hoe kijkt u naar de beursheropleving na de duik?
Frank Vranken: “In de Verenigde Staten stuwden de technologieaandelen de markten omhoog. Deze sectoren beantwoordden tijdens de lockdown aan sterke trends, zoals telewerken of het succes van videospelletjes. Maar als strateeg vraag ik me af: welk winstveelvoud zijn we bereid om te betalen voor aandelen? Zijn ze niet overgewaardeerd?”
Een ander scharniermoment staat de markten nog te wachten: de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november. Extra onzekerheid voor beleggers?
Frank Vranken: “In het geval van een overwinning van Joe Biden anticiperen de markten op een waarschijnlijke verhoging van de vennootschapsbelasting en het minimumloon. Dit zijn zaken die niet in het programma van Donald Trump staan. We zullen ook zeer aandachtig kijken naar wat de volgende president zal beslissen over de terugtrekking van de Verenigde Staten uit verschillende internationale organisaties. Ook de evolutie van het handelsgeschil met andere economische grootmachten zoals Europa en China zullen we nauwgezet volgen. Allemaal elementen die ons brengen tot de keuze voor een zo evenwichtig mogelijke spreiding binnen de portefeuilles, met een lichte overweging van aandelen om te kunnen profiteren van de effecten van de lage rente en de instroom van liquiditeiten.”
Moeten we vrezen voor nieuwe belastingen op het vermogen of op de onroerende meerwaarden in België?
Frank Vranken: “We zullen de schuld moeten financieren, dat is onvermijdelijk. De regering won al advies in bij de Raad van Financiën om nieuwe vormen van belastingheffing te overwegen. We weten dat bakstenen en huurinkomsten in de schijnwerpers kunnen komen, aangezien de Europese Commissie al meerdere malen kritiek uitte op de Belgische situatie.”
Zullen de landen van de eurozone hun schuld kunnen terugbetalen?
Frank Vranken: “Daar knelt het schoentje. Ik denk hierbij meteen aan Italië. De ECB heeft heel goed begrepen dat de Europese samenhang in het geding is. Als het niet lukt om de rente op de Italiaanse schuld op een aanvaardbaar niveau te houden, dan wordt de schuldenlast zo nefast voor de economie van het schiereiland dat Italië niet meer in de Unie kan blijven. Misschien wil het de eurozone verlaten, zijn munt devalueren en marktaandeel in de export winnen. Dat scenario wil iedereen vermijden. De ECB zal daarom moeten werken aan een verdere integratie. Het plan om een gezamenlijke schuld uit te geven voor de financiering van het plan van de Commissie gaat al in deze richting. Daarom zullen de inspanningen om de economische vrede binnen de Unie te handhaven, moeten worden gebundeld.”
Herbekijk onze webinar over beleggen in een wereld na Covid-19:
