U weet het of u weet het niet, maar indien u op het ogenblik van uw overlijden een Spaans vastgoed bezit, zal dit deel uitmaken van uw (wereldwijde) nalatenschap.
Men dient dan over de nettowaarde van deze goederen in België successierechten of erfbelasting te betalen conform de regels die van toepassing zijn in het gewest waar u de laatste 5 jaar het langst gewoond heeft.
Maar ook Spanje zal, indien noch de erflater, noch de erfgenaam Spaans rijksinwoner is, overgaan tot het heffen van successierechten voor wat betreft de nettowaarde van in Spanje gelegen (onroerende) goederen, de zogenaamde “situsgoederen”.
Spaanse successierechten
Welnu, de Spaanse successie- en schenkingswetgeving wordt op federaal niveau geregeld, maar bepaalde autonome regio’s hebben gebruikgemaakt van de mogelijkheid om hiervan af te wijken, en één van die regio’s is Andalousië.
Ingevolge de uitspraak van het Europees Hof van Justitie van 3 september 2014, kunnen ook buitenlanders aanspraak maken op de toepassing van de regionale wetgeving, althans voor zover er een aanknopingspunt is met de betrokken regio (bijvoorbeeld vastgoed) én zowel erfgenaam als erflater fiscaal rijksinwoner zijn van Spanje, de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte.
In Spanje worden de erfgenamen onderverdeeld in 4 groepen, in functie van hun graad van verwantschap met de overledene. Zo behoren bijvoorbeeld de kinderen, de langstlevende der echtgenoten en de ouders tot de groepen I en II.
Successierechten in Andalousië anno 2017
Andalousië kent een vrijstelling in groep I en II van € 15.956 per erfgenaam.
Maar voor deze groepen is er ook een bijzondere vrijstelling, althans voor zover er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.
Zo zal het reeds bestaande (Spaanse) vermogen van de erfgenaam (niet-Spaans rijksinwoner) niet meer mogen bedragen dan € 402.678.
Welnu, indien het ontvangen erfdeel minder bedraagt dan of gelijk is aan € 250.000, dan is de hele verkrijging vrijgesteld van successierechten. Is het erfdeel echter groter dan € 250.000, maar kleiner dan € 350.000, dan geldt een vrijstelling van € 200.000. Het restant zal dan onderworpen worden aan de normale successietarieven (cf. infra).
Ontvangt men als erfgenaam daarentegen een erfdeel van bijvoorbeeld € 350.001, dan zal het hele bedrag (min de vrijstelling van € 15.956) belast worden.
De successietarieven in Andalousië situeren zich tussen 7,65% en 36,5%. Na de berekening van de successierechten zullen deze laatstgenoemden nog verhoogd worden met een bepaalde coëfficiënt, en dit in functie van het reeds bestaande vermogen van de erfgenaam. Voor Andalousië bedragen deze coëfficiënten:
Maar er is iets nieuws onder de zon …
Op 20.09.2017 heeft de regering van de autonome regio van Andalousië ingestemd met een wijziging van de successierechten. Het betreft meer bepaald een vrijstelling van successierechten voor naaste familie, en dit maar liefst tot een bedrag € 1.000.000 per erfgenaam. Deze wijziging zal in principe in werking treden op 01.01.2018.
Uiteraard zijn aan deze gunstregeling een aantal voorwaarden verbonden:
Indien één van de betrokken partijen geen fiscaal ingezetene is van Spanje, de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte, dan zal de Spaanse federale wetgeving van toepassing zijn. De federale successiewetgeving kent geen dergelijke vrijstelling en zal dan ook de belastbaarheid van quasi het gehele nettovermogen betekenen bij een overgang bij overlijden.
Let wel op: deze vrijstelling is niet van toepassing op schenkingen, die in principe volledig belast zullen blijven!
Wat u niet mag vergeten …
Spanje of beter gezegd Andalousië mag dan wel geen successierechten heffen, maar u mag België niet uit het oog verliezen. België zal zijn deel van de koek steeds willen en bijgevolg overgaan tot de heffing van erfbelasting/successierechten over uw Spaans onroerend goed.
Alvorens concrete stappen te ondernemen, is het dan ook van het grootste belang dat men de fiscale gevolgen in beide landen analyseert en vervolgens op zoek gaat naar de in uw persoonlijke situatie meest aangewezen oplossing. De bijstand van een specialist ter zake is dan ook ten sterkste aan te raden.
Wij illustreren dit aan de hand van een voorbeeld:
Vader, die in Brussel woont, is eigenaar van een villa in Marbella ter waarde van € 3.000.000. Bij zijn overlijden zal de villa verdeeld worden onder zijn echtgenote en 2 kinderen, telkens voor 1/3de. Alle erfgenamen zijn Belgische fiscale rijksinwoners en bezitten elk een reeds bestaand Spaans vermogen van minder dan € 1.000.000.
Als vader overlijdt op of na 1 januari 2018, dan zullen er in principe geen Spaanse successierechten verschuldigd zijn. Op voorwaarde uiteraard dat de nieuwe wetgeving op dat ogenblik ook effectief uitwerking heeft.
Zou de Spaanse villa daarentegen voor 100% in volle eigendom aan zijn echtgenote toekomen, dan zijn er wel Spaanse successierechten verschuldigd over een waarde van € 2.000.000, zijnde € 3.000.000 - € 1.000.000).
